Lange tijd worstelden de weermodellen met de verwachting voor komend kerstweekend. Na 11 jaar eindelijk weer eens een witte kerst of (zoals meestal gebeurt) regenachtig en groen. Vooral in het midden en noorden wordt het winters koud, maar de sneeuwkansen zijn behoorlijk geslonken.
Berijpte velden rond Hoevelaken. Foto: Stephan van Loon
Onzekerheden tot op het laatste moment komen bij de goed doorontwikkelde weermodellen zoals het Amerikaanse GFS en het Europese ECMWF model anno 2021 niet vaak meer voor. Toch hadden deze en andere modellen de grootste moeite met het weer berekenen voor beide kerstdagen. Alles hing samen met kleine verschuivingen in het luchtdrukpatroon, maar inmiddels zijn alle berekeningen naar elkaar toe gekropen.
Verschillende stromingen
Een hogedrukgebied boven het noorden van Duitsland zorgt bij ons voor een oostelijke stroming. Vanuit die richting wordt koude winterlucht aangevoerd en brengt het noordoosten vanaf vanavond weer in de vorst.
Tijdens kerstnacht breidt de koude lucht zich uit en duikt ook boven het midden van het land het kwik onder nul. Tegelijkertijd probeert een lagedrukgebied boven Engeland met de daarbij behorende zuidwestenwind continu zachte lucht het zuiden van Nederland in te blazen.
Precies op de scheidslijn tussen de Arctische en subtropische lucht gaat tijdens kerstnacht en de ochtend van Eerste Kerstdag neerslag vallen. De grens tussen beide luchtsoorten lijkt zich boven het rivierengebied op te gaan houden.
Ten noorden van de grote rivieren waait een matige oostenwind en vriest het de gehele zaterdag. Zuidelijk van de grote rivieren zorgt een zuidwestelijke wind voor temperaturen die oplopen naar waarden tussen 2 en 4 graden.
Koud, maar vrijwel geen sneeuw
Een neerslagzone trekt komende nacht vanuit het zuiden het land binnen waarbij het regent. Naarmate de zone zich noordwaarts verplaatst en steeds verder in de koude lucht terecht komt neemt de kans op winterse neerslag toe.
De situatie op Eerste Kerstdag
Vanwege de hoge druk invloeden vanuit het noordoosten lukt het de neerslagzone niet om heel actief te blijven en wordt morgen zelfs weer terug naar het zuiden gedrukt. Tegelijkertijd is het in het noorden zonnig.
Een grootschalige witte kerst lijkt er ook dit jaar dus niet in te zitten, ondanks de aanwezigheid van de kou. Lokaal zou een sneeuwdek van 0 tot 2 centimeter in het rivierengebied wel kunnen lukken. Daarnaast kan het landschap door rijp wit gekleurd zijn.
Overgang tijdens Tweede Kerstdag
In de nacht naar zondag koelt het onder een heldere hemel snel af en vriest het met uitzondering van het zuiden overal matig. Plaatselijk kan het -8 graden worden.
Overdag vriest het nog lange tijd, maar zachte lucht probeert zich vanuit het zuiden op te dringen. Daaraan gekoppeld is een neerslagzone waaruit vooral regen gaat vallen. Op hoogte lijkt de warmere luchtsoort al wat eerder te arriveren waardoor een gevaarlijke situatie kan ontstaan.
Wanneer het op hoogte al opwarmt, maar het aan de grond nog vriest valt regen op een bevroren ondergrond en spreekt men over ijzel. Stoepen en wegen worden dan bedekt onder een laagje ijs en daardoor onbegaanbaar. Waar het tot ijzel komt is nu nog niet helemaal duidelijk, maar het noorden lijkt wel de grootste kans te maken. We zullen via onze social media updates blijven plaatsen.
Bijzonder zacht
Na het weekend wordt de winterkou in een groot deel van Europa verdreven en gaat het zelfs bijzonder zacht worden. Richting de jaarwisseling komen verschillende berekeningen met maxima tot 15 graden waarmee het bijna voorjaarsachtig aan zal voelen.
