Het zijn indrukwekkende sneeuwhoeveelheden waar de weermodellen mee komen. Vooral in Midden-Nederland kan zich tot maandag lokaal een sneeuwdek vormen van maar liefst een halve meter dik. Na de extreme sneeuwhoeveelheden duiken we de diepvries in met overdag matige vorst en tijdens de nacht veelal strenge vorst.

Een dik pak sneeuw in Wolfheze. Foto: Rob Quaedvlieg

Vanuit het noordoosten valt zaterdag de vorst in en tegelijkertijd rukt zachtere lucht vanuit het zuiden van Europa richting het noorden op. De twee luchtsoorten komen elkaar boven de Benelux en Duitsland tegen waardoor er daar op kleine schaal grote verschillen zullen optreden in temperatuur en neerslagsoort.

Veroorzaker van deze tweedeling is een lagedrukgebied welke vanuit Spanje noordwaarts trekt. Leek het er gisteren nog op dat dit laagje boven België zou komen te liggen, nu is dat het noorden van Frankrijk geworden en vult vervolgens op.

Met de zuidelijkere locatie van het lagedrukgebied zal de warmere lucht ook minder ver kunnen oprukken richting onze contreien. België en mogelijk ook het het zuiden van Limburg blijven in eerste instantie in de warme sector zitten, maar na het weekend doet ook daar de kou haar intrede.

Lokaal veel sneeuw

Rondom het laag zien we een actieve neerslagband welke in de loop van zaterdag het zuiden van Nederland binnentrekt. In eerste instantie valt regen, maar al vrij snel zal dit met het binnentrekken van de kou overgaan in ijzel of ijsregen. Hierdoor kan gevaarlijke gladheid ontstaan.

Ten noorden van de grote rivieren lijkt alle neerslag meteen in vaste vorm te vallen. De laatste berekeningen van GFS en ECMWF laten het tot zondagavond onafgebroken sneeuwen in grote delen van het land.

Uitsnede sneeuwkaarten ingezoomd op Nederland. Bron: WXCHARTS

Leek het zwaartepunt eerst boven het noorden van Nederland te liggen, door de iets zuidelijkere koers van het lagedrukgebied lijkt het zwaartepunt nu wat meer boven het midden uit te komen. Lokaal lopen de sneeuwhoeveelheden op tot maar liefst een halve meter.

Dit soort hoeveelheden zijn voor Nederlandse begrippen bijna onrealistisch, maar het GFS komt al meerdere runs met dergelijke hoeveelheden op de proppen. Het ECMWF is minder extreem en gaat op uitgebreide schaal voor een sneeuwdek tot 20 centimeter. In het oosten kan dit lokaal oplopen tot zo’n 30 centimeter.

Kleine verschillen, grote gevolgen

Nog altijd is geen zinnig woord te zeggen over waar exact de meeste sneeuw gaat vallen en waar uiteindelijk de scheidingslijn tussen de warme en koude lucht zich gaat ophouden. De winter komt eraan met extreme kou en forse sneeuwhoeveelheden, maar vooral voor het zuiden kan een kleine koerswijziging van het lagedrukgebied de verwachting daar 360 graden doen draaien.

Dat het naderende winterweer een grote impact zal hebben op de weg, op het spoor en in de lucht moge duidelijk zijn. Het wordt een extreme situatie welke Nederland al een tijd niet meer heeft meegemaakt.

Situatie 2012

De laatste keer dat Nederland met extreme kou en sneeuwhoeveelheden te maken kreeg was in 2012. Toen vroor het lange tijd zeer streng tijdens de nachten en overdag werd het niet warmer dan een graad of 5 onder nul. Onder meer het IJsselmeer, Markermeer en een deel van de Waddenzee bevroren door de aanhoudende kou.

De bevroren meren zijn op het satellietbeeld van 4 februari 2012 goed zichtbaar

Of dat komende week gaat lukken is niet zeker, maar met de te verwachten temperaturen is dit niet ondenkbaar.

Vanaf zaterdagavond duikt het kwik op steeds meer plaatsen tot ruim onder nul en komt daar mogelijk pas volgend weekend weer boven. Overdag blijft het de gehele week stevig vriezen en in de nacht kan het boven een dikke sneeuwlaag gemakkelijk tot strenge vorst (<-10°C) komen. Zelfs temperaturen 15 graden onder nul behoren tot de mogelijkheden.

Opgepast in parken en bossen

Een sneeuwvlok mag dan licht van gewicht zijn, het stroomt niet zoals regen weg. De sneeuw accumuleert op alle objecten en daardoor loopt het gewicht snel op. Met de te verwachte sneeuwhoeveelheden zullen veel bomen het zwaar krijgen.

Sneeuw in het bos van Soest. Foto: Stefan Tames

Het is dan ook zeker zaak behoedzaam te zijn wanneer je in een bos of park bent. Takken breken gemakkelijk af onder de zware sneeuwlast.